Μέρος Α’

Μια από τις ιδέες που πάντα προτείνουμε στα παιδιά που συμμετέχουν στα εργαστήρια του Greektoys είναι να ψάχνουν αρχαία ελληνικά παιχνίδια στις συλλογές των μουσείων που θα επισκεφτούν στο μέλλον. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις που αποκτούν στα βιωματικά εργαστήρια μας. 

Σε ποια μουσεία μπορούμε να βρούμε συλλογές αρχαίων παιχνιδιών; 

Για τα παιδιά που μένουν στην Ελλάδα, η απάντηση ίσως είναι προφανής: Σχεδόν σε όλα τα αρχαιολογικά μουσεία της Ελλάδας! Με λίγη υπομονή, και αν έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά να μη μας ξεφύγει τίποτα, γρήγορα θα βρούμε τα αγαπημένα μας εκθέματα. 

Τα πράγματα είναι πιο δύσκολα όταν πρόκειται για τα ελληνόπουλα που ζουν σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Από τη δική μας εμπειρία δουλεύοντας με μουσεία του εξωτερικού, γνωρίζουμε ότι υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός παιχνιδιών στις, πολλές φορές αμφιλεγόμενες, συλλογές τους. Δυστυχώς αυτό δεν είναι πολύ γνωστό, και οι περισσότεροι άνθρωποι αναρωτιούνται (συμπεριλαμβανόμενοι κι εμείς)  πώς είναι δυνατόν να αγνοούσαμε την ύπαρξη αυτών των θησαυρών! Σε περίπτωση που είτε μένετε κοντά σε αυτά τα μουσεία είτε βρίσκεστε εκεί για διακοπές, και σας ενδιαφέρει ό,τι έχει να κάνει με την καθημερινή ζωή των αρχαίων Ελλήνων, έχουμε φτιάξει μια λίστα με τις σημαντικότερες συλλογές ελληνικών παιχνιδιών που αξίζει να επισκεφτεί κανείς σε μουσεία του εξωτερικού. Σε μελλοντικό άρθρο θα ασχοληθούμε με τις συλλογές που βρίσκονται στην Ελλάδα και στην Ιταλία. 

Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας των Βρυξελλών, Βέλγιο 

Αυτό είναι το αγαπημένο μας μουσείο, όχι μόνο γιατί μας έχει ανοίξει τις πόρτες και μας έχει δώσει πρόσβαση στη συλλογή του, αλλά επειδή τα εκθέματα αρχαίων παιχνιδιών που διαθέτει είναι πραγματικά διαμάντια. Το ελληνορωμαϊκό τμήμα έχει όλα τα βασικά παιχνίδια που πρέπει να ξέρει κανείς για να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα του πώς έπαιζαν τα παιδιά στην αρχαιότητα, και θα εκπλαγείτε που πολλά από αυτά τα παιχνίδια παραμένουν γνωστά μέχρι σήμερα. 

Άλτες μουζέουμ (Παλαιό Μουσείο στα γερμανικά), Βερολίνο, Γερμανία 

Αυτό το μουσείο συμπεριλαμβάνει μια συλλογή αρχαίων παιχνιδιών, από την οποία ξεχωρίζουν οι καθιστές πλαγγόνες (αρχαία ελληνική ονομασία) και οι κούκλες με κινητά χέρια. Επίσης, εδώ μπορούμε να δούμε διάφορα σχολικά είδη που χρησιμοποιούσαν τα παιδιά στην αρχαία Ελλάδα. Αν βρίσκεστε στο Βερολίνο, μην ξεχάσετε να περάσετε μια βόλτα από το μουσείο και να θαυμάσετε την κύλικα με τη γνωστή αναπαράσταση παιδιών κάνοντας μαθήματα στο σχολείο του αρχαίου αγγειογράφου Δούρι. 

Λούβρο, Παρίσι, Γαλλία 

Δε θα πούμε πολλά για το Λούβρο, εκτός ότι ίσως εδώ βρίσκονται τα πιο ωραία παραδείγματα αρχαίων παιχνιδιών. Αν έχετε την ευκαιρία, μην πάτε να δείτε μόνο τη Μόνα Λίζα και τη Νίκη της Σαμοθράκης, αλλά αφιερώστε χρόνο στη συλλογή με τα παιχνίδια. Σβούρες, κουδουνίστρες, γιο-γιο και μια πολυτελής κούκλα με ίχνη χρυσού στα μαλλιά της, είναι μερικά από τα εκθέματα που θα βρείτε. Επίσης, εδώ θα δείτε το περίφημο κουδουνόμορφο ειδώλιο από τη Θήβα.    

Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο 

Η συλλογή παιχνιδιών του Βρετανικού δεν είναι, παραδόξως, πολύ μεγάλη, αλλά έχει ενδιαφέροντα εκθέματα που αξίζει να δούμε. Ανάμεσα σε κουδουνίστρες και πλαγγόνες, ξεχωρίζει μια συλλογή βόλων (σε όλα τα μουσεία που έχουμε επισκεφτεί, είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε πρωτότυπους βόλους σε μια συλλογή αρχαίων παιχνιδιών). 

Ψηφιακό μουσείο αρχαίων ελληνικών παιχνιδιών 

Ένας πιο εύκολος τρόπος να δείτε τα πιο χαρακτηριστικά παιχνίδια προσφέρεται μέσω του διαδικτύου. Με ένα απλό κλικ από το κινητό σας, τάμπλετ, κτλ., μπορείτε να δείτε τα σημαντικότερα εκθέματα συγκεντρωμένα σε ένα ψηφιακό μουσείο: το Ψηφιακό μουσείο αρχαίων ελληνικών παιχνιδιών. Αν και τίποτα δεν συγκρίνεται με την εμπειρία μιας φυσικής επίσκεψης στο μουσείο, αυτό το μουσείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βοηθητικό εκπαιδευτικό εργαλείο. Η συλλογή αποτελείται από τρισδιάστατα ακριβή αντίγραφα που έχουμε δημιουργήσει με τη βοήθεια της φωτογραμμετρίας, μια τεχνική που μας επιτρέπει να αναπαράγουμε με ακρίβεια τα παιχνίδια που βρίσκονται στις αίθουσες για να τα προσφέρουμε στο γενικό κοινό αλλά και σε επιστήμονες.      

Θα ακολουθήσει δεύτερο μέρος αφιερωμένο στα μουσεία στην Ελλάδα.